Кыргызстан

De afgebrande huizen in Osh verhalen haar recente gebeurtenissen. In juni 2010 vinden meer dan 400 mensen de dood in opstand tegen de heersende politieke situatie. Meer dan 100.000 mensen vluchten naar Andijon in Oezbekistan.

Wanneer we door de straten lopen, klinkt een verbaasde stem "Bijzonder dat er toeristen zijn in Osh, na de oorlog".

Zo voelt het niet voor mij, Osh is een volgende plaats om vanuit Oezbekistan te bezoeken. Het is een fijne stad en voelt onvoorwaardelijk veilig. Dat dit elk moment om kan slaan merk ik niet in de ontspannen sfeer om me heen.

De grensovergang duurde lang aan Oezbeekse zijde omdat dat de manier schijnt te zijn die zij prefereren. De douane van Kirgizie ziet de zaken wat luchtiger- de vragen beperken zich tot het 'waarom' we geen drugs hebben meegenomen en of we bekende muzikanten in Nederland hebben. Na enkele melodieuze klanken geproduceerd te hebben betreden we Kirgizie.

Osh, bekend om haar zondagsmarkt is niet alleen een logische plaats om heen te reizen, het is ook een heerlijke plek waar we gerechten eten die niet verschillen van de voorgaande weken, de bazaar een gevoel van herkenning geeft en het heerlijk slenteren is door de rechte straten in het nieuwe stadsgedeelte.
 
Vanuit Osh brengt de route ons naar Bishkek. Bij een gebrek aan bussen die om veiligheidsredenen deze weg niet mogen nemen, delen we een taxi. Deze reis is een van de dingen die me doet beseffen dat het goed is in het donker te reizen; het niet kunnen zien van de afgrond direct naast me laat me in een heerlijk ongewisse. De weg volgt de bergen in scherpe bochten, wat niet wil zeggen dat het gaspendaal minder in getrapt wordt. In volle snelheid, de gaten in de weg ontwijkend, rijdend aan de linkerkant van de weg en onze tegenliggers op een haar na missende voelt dit als een ware uitdaging. De sfeer in de auto wordt mede-bepaald door de muziek die onze medreizigers meer dan waarderen. In zijn geheel niet zachtjes op de achtergrond klinkt foute russische popmuziek, Hammertime en af en toe een nummer uit de jaren 90 dat ook menig nederlander niet meer uit zn koppie zou krijgen ... no,no,no,no--no, no there's no limit.

De hoofdstad van Kirgizie doet niet heel groot aan maar heeft eerder de gezellige sfeer van een universiteitstad. mensen liggen in het gras in de parken, drinken hun melkachtige favoriete drank en eten non-stop ijsjes. Langs de hoofd-boulevard vinden we de monumenten die de stad rijk is.

Kirgizie staat bekend om haar geweldige natuur en de vele yurts (vilten nomaden-tenten). Helaas zijn wij te vroeg in het jaar in dit gebied om in de yurts te overnachten en zijn sommige gebieden nog dichtgesneeuwd en onbegaanbaar. Waar wij wel kunnen gaan schijnt de zon en is het goed vertoeven. We gaan eerst naar Cholopn-Ata een paar uurtjes bussen van Bishkek en aan het Issyk kul. Hier overnachten we in het guesthouse van Tatiana, een schat van een vrouw die ons over de omgeving verteld en ons mee neemt naar de petroglyphen aan de voet van de bergen. Op de stenen zijn oude tekeningen te zien van het leven zoals dat hier ooit was. Mensen die met tamme sneeuw-luipaarden op jacht gingen en de stenen in religieuze cirkels legden. We maken een heerlijke tocht in de bergen en langs het meer. De natuur doet wat zij altijd doet en brengt rust in mijn lijf, heerlijke berglucht in mijn longen en zet prachtige plaatjes op mijn netvlies.

Om verder de natuur in te gaan, trekken we door naar de oost kant van het meer. Hier in Karakol maken we een trekking van een paar dagen. We lopen naar Altyn waar we na een pittige tocht mogen rusten in de natuurlijke warmwater-bronnen waar het gebied om bekend staat. We overnachten in een houten-hutje in de meest geweldige omgeving, bergtoppen overal rondom ons. Wij worden hier ontvangen door Andre. Een zeer russisch aandoend persoon in zijn leger-outfit, maar een enorm intrigerende man en geweldig gezelschap. Hij helpt me Elmer terug te vinden die was zoekgeraakt op een van de bergpaden, voedt ons met voedsel geschikt voor een dag wandelen (tarly voor ontbijt, aardappels a la hutspot..hoe fijn) en neemt me mee op sleeptouw langs de smalle paadjes hoog tegen de bergen. Hier zie ik nog meer warmwater bronnen ingesloten in de bergen, prachtig door de rivier uitgeslepen stenen en we lopen de berg op, waar ik zwaar buiten adem geniet van een prachtig uitzicht over peak Lenin en geheel naar mijn persoon vernoemd, peak Marieke. Deze bijzondere berg is er een die, naar ik aanneem elke dag van naam veranderd...maar zeker niet aan schoonheid inboet. Als we even later op krachten gekomen zijn door een goed maal laat Andre ons de volgende berg zien.

We klimmen tussen de bomen, steken de rivier over per boomstam en glijden over delen door ijsbedekte grond. De hoogte heeft haar macht op mijn lijf, en ik merk dat ik sneller buiten adem raak dan noodzakelijk is. Toch bereiken we ons doel, steeds op de voet gevolgd door de twee trouwe hondjes van Andre. We belanden in een plaatje, een ansichtkaart tussen de bergen. Het licht valt prachtig op de, al langzaam smeltende sneeuw en de bergen staan groot als altijd recht voor me. Ik geniet van deze dagen  en vind het jammer dat we uiteindelijk de bewoonde wereld weer opzoeken.

Terug in Karakol besluit Elmer dat voor hem zijn reis in kirgizie eindigd. Vanuit Bishkek vliegt hij terug naar Hollandse bodem. We reizen nog samen naar Bishkek maar vanaf daar vervolgen we beiden onze eigen weg.

Mijn reis brengt me terug naar Osh. Door de eerder gemaakte tocht en wetende dezelfde route af te moeten leggen- zie ik hier niet heel erg naar uit. Compleet tegen verwachting in wordt dit echter een prachtrit die me nog lang bij zal blijven. Ik besluit om met het daglicht te reizen, vind des ochtends vroeg vervoer en bevind mij voor de eerstvolgende 12 uur in een auto met 5 mannen. Deze mannen vinden het maar wat interressant dat ik met hun meereis. De auto stopt vaak genoeg waarbij ik gewezen word op de mooie uitzichten en volop foto's kan maken. Zicht op de rivier Naryn in de diepte naast de weg neemt mijn adem weg, sneeuw dwarrelt om de auto als we over de hoge bergpassen gaan, het gevoel van gevaar is geheel verdwenen en maakt plaats voor bewondering van de schoonheid van dit land. Tussen de sneeuw is het echter moeilijk voor de  hedendaagse paardenkracht om tegen de helling op te komen, stenen worden achter wielen geplaatst opdat de zware (vracht)wagens niet achteruit de berg af rollen, sneeuwkettingen worden aangelegd bij elk voertuig dat we voorbij razen, waarom hebben wij dit niet nodig?..blijkbaar heeft onze chauffeur genoeg vertrouwen om tegen de sneeuw in de weg te vinden terwijl ik heel eventjes terug denk aan de eerste keer dat ik deze route aflegde.

Even later delen we - in de veiligheid van het stilstaan-een heerlijke maaltijd waarbij me uitgebreid uitgelegd wordt welke gerechten allemaal gekozen kunnen worden. Ik eet een heerlijke soep met een soort tortellini's die zojuist vers gemaakt zijn door de zeer vakkundige kok.

Eten is tijdens mijn reis een vast onderdeel in de dag, maar telkens weer een verassing en genot om een maaltijd te mogen nuttigen. Tot nu toe, in Kirgizie en daarvoor in Oezbekistan is het veel soep wat de pot schaft, vaak met een variant van een deeggerecht hieraam toegevoegd. Verder eten we manti, een deeggerecht met ui en schaapsvlees. Schaapsvlees is ook de basis voor de kebabs, shasliks die op menig straathoek bereid worden.

Als ik in Osh aankom voelt het vertrouwd hier weer terug te zijn. Ik weet inmiddels mijn weg te vinden en het alleen reizen bevalt me goed. Toch zit er enige spanning dat ik vanuit osh de grens met China over ga steken. Al vanaf kinds af aan wil ik naar China toe en nu ligt dit opeens zo dicht bij me.

Benieuwd wat ik hier zal vinden en hoe de grens te bereiken zonder openbaar vervoer of geld voor een taxi, sta ik de volgende ochtend vroeg op. Ik ga opzoek naar het pleintje waar naar het schijnt mensen samenkomen om de autorit naar Sary Tash gezamelijk te kunnen maken. Al vroeg vind ik een familie met wie ik mee kan rijden. Gezellig op de achterbank van de paarse lada maken we een tocht die wederom adembenemend is. We rijden langs, met ijsbedekte bergen en maken familiefoto's waarbij ik 'gewoon' in het midden sta. Geweldig. De hele familie voor de (onder de modder geraakte) lada, de hele familie voor de rivier, voor de berg, in een dorpje, tussen de kippen... 

Ook tijdens deze rit moet er gegeten worden en de nootjes, chips en chocolade kruipen langzaam tussen de kussens van de auto, manti ditmaal voor lunch en ik vraag me af hoe de rijst in China zal smaken..

We bereiken Sary tash, een klein dorpje waar ik mijn onderkomen vind bij een vrouw, haar dochter en kleindochter. Een grote ruimte wordt speciaal voor mij verwarmt voor later die nacht. Voordat de zon onder is kan ik nog heerlijk van haar warmte genieten aan de voet van de bergen en weer heerlijk opgaan in een gevoel van rust. Totdat er opeens een koe voor me staat en me met haar grote ogen vragend aankijkt. Geschrokken, maar genietend van alle dieren die hier zo door het dorp lopen maak ik mij klaar voor de nacht die een stuk kouder is. Op eenhoogte van 3170m boven zeeniveau merk ik dat mijn lijf moeite heeft voldoende zuurstof binnen te krijgen. Slaap lijkt echter iets dat altijd wel aanwezig is in dit lijf en ik besluit wat rust te pakken voordat morgen om 07.00 beijing tijd (2uur eerder) de wekker gaat.

Des morgens sta ik met mijn vers gemaakte ontbijtje aan de rand van de weg. Vanaf hier is het hopen op een lift naar de Irkestham pass; de grens met China. Ik heb geluk en de eerste vrachtwagen die passeert brengt met tot aan de grens. Ik was vroeg opgestaan omdat activiteit van de ambtenaren aan de grens afneemt na de ochtend en ik echt vandaag China in wilde, voor het weekend waarin de grens dicht is. Te vroeg zo blijkt. Mijn chauffeur, met wie ik mijn ontbijtje en een goed, Oeigoers gesprek heb rijdt in een goed tempo. Hierdoor wordt ik goed wakker geschud en stoot 't koppie meerdere malen tegen het dak van het voertuig; maakt allemaal niks uit want even later sta ik aan de grens met CHINA.

De grens is nog niet open..heb ik weer, dit stelt me in staat om tussen alle vrachtwagenchauffeurs in het plaatselijke cafeetje deel 2 van mijn ontbijt te nuttigen. Het duurt even voor de mannen beseffen dat ik niet naar buiten loop onder hun nieuwschierige blikken en dan wordt ik geaccepteerd en uitgenodigd bij hen aan tafel voor thee en een schaal blauw-gekookte eieren.

De grensformaliteiten verlopen soepel. Ik verlaat kirgizie en wordt door de mannen van de grenswacht op een vrachtwagentje gezet met de opdracht mij mee te nemen door niemandsland tot aan de Chineze grens. En zo geschiedde, wederom de meest vriendelijke ulghur die per toeval ook naar Kashgar gaat. Het duurt niet lang of ook mijn rit naar Kashghar is geregeld. De grensovergang met China verloopt ook heel gemakkelijk. formulieren worden geprint, baggage en lichaamstemperatuur gescant en met een goede klap van de stempel wordt met mijn paspoort gemerkt en loop ik even later china in.

Hier vind ik de beste man weer terug, stap in het vrachtwagentje en vervolg mijn reis in een nieuw en onbekend land..